• تاریخ درج : ۹ خرداد ۱۳۹۷
• تعداد بازدید: 8355
• نویسنده : تهیه و تدوین محدثه اشپری

تعویض مفصل ران نوعی عمل جراحی است که به تعویض مفصل لگن هم معروف است. در عمل جراحی تعویض مفصل ران پزشک جراح ارتوپد، مفصل ران بیمار را که خراب شده است برداشته و به جای آن یک مفصل مصنوعی میگذارد.

 

مفصل ران به چه عللی خراب میشود

شایعترین علت خراب شدن مفصل ران آرتروز یا ساییدگی مفصل است. ساییدگی مفصل در همه انسان ها با شدت و ضعف متفاوت و با بالارفتن سن ایجاد میشود ولی در بعضی شرایط زودتر بوجود میاید.

 

مهمترین علل ساییدگی مفصل ران عبارتند از:

-سیاه شدن سر استخوان ران یا نکروز سر استخوان ران میتواند موجب ساییده شدن زود هنگام این مفصل در سنین جوانی یا میانسالی شود. این بیماری معمولا در کسانی ایجاد میشود که از داروهای موسوم به کورتون استفاده میکنند

- دیسپلازی استابولوم نوعی تغییر شکل حفره استابولوم است که میتواند موجب شود فرد در سنین حدود 50-30 سالگی دچار تخریب و ساییدگی مفصل ران شود

- در رفتگی مادرزادی مفصل ران میتواند موجب آرتروز مفصل ران شود

- ایمپینجمنت سر استخوان ران و حفره استابولوم هم میتواند از علل آرتروز زودرس مفصل ران باشد

- بد جوش خوردن شکستگی های استابولوم میتواند موجب تخریب و ساییدگی مفصل ران شود

- ابتلا به بعضی انواع روماتیسم مانند آرتریت روماتوئید و یا اسپوندیلیت انکیلوزان میتواند موجب خراب شدن مفصل ران شود.

 

عمل جراحی تعویض مفصل ران در چه مواردی مورد نیاز است

به علل متفاوتی ممکن است مفصل ران در ناحیه لگن دچار تخریب شدید شود که معمول ترین آنها عبارتند از:

 

- ساییدگی مفصل لگن

- بد جوش خوردن شکستگی های لگن و استابولوم

- سیاه شدن سر استخوان ران یا نکروز آوازکولر

- روماتیسم مفصل ران در ناحیه لگن

- در رفتگی مادرزادی مفصل لگن

 

در این موارد اگر شدت درد بیمار کم باشد میتوان آنها را مصرف داروهای ضد درد و ضد التهاب کاهش داد و در صورت شدید بودن درد عمل جراحی تعویض مفصل لگن میتواند درد بیمار را از بین ببرد.

 

در حین عمل جراحی تعویض مفصل ران چگونه این مفصل برداشته میشود

مفصل ران از کنار هم قرار گرفتن دو استخوان بوجود میاید. در قسمت بالا حفره استابولوم قرار دارد که قسمتی از لگن خاصره است. این حفره بشکل تقریبی یک نیمکره است. در داخل حفره استابولوم سر استخوان ران قرار گرفته است. سر استخوان ران بالاترین قسمت استخوان ران است که به شکل گرد و کروی است. وقتی مفصل ران به علت آرتروز و یا روماتیسم خراب میشود معمولا هم قسمت کاسه ای یعنی حفره استابولوم و هم قسمت کروی یعنی سر استخوان ران خراب میشوند.

 

در حین عمل جراحی پزشک معالج با استفاده از رنده های مخصوصی داخل حفره استابولوم را میتراشد. با این کار غضروف های باقیمانده و استخوان های اضافه از درون حفره خارج شده و شکل آن کاملا بصورت یک نیمکره کامل در میاید. در قسمت ران هم پزشک معالج سر استخوان ران را از بدن خارج میکند. بین سر استخوان ران و تنه استخوان ران یک قسمت نازک تر به نام گردن استخوان ران وجود دارد. در حین جراحی تعویض مفصل ران، گردن استخوان ران با استفاده از اره های ارتوپدی خاصی بریده شده و سپس سر استخوان ران خارج میگردد.

در مرحله بعد پزشک جراح ارتوپد در داخل حفره تراشیده شده استابولوم یک کاسه فلزی و یا پلاستیکی قرار داده و بر روی باقیمانده گردن استخوان ران یک سر فلزی را قرار میدهد و این دو را در درون هم جای میدهد تا مانند یک مفصل حرکت کنند و به این طریق مفصل مصنوعی لگن در محل خود جای میگیرد.

 

تعویض مفصل ران چه کمکی به بیمار میکند

عمل جراحی تعویض مفصل ران میتواند درد مفصل ران در ناحیه لگن را از بین ببرد. عمل جراحی تعویض مفصل ران میتواند محدودیت حرکتی مفصل ران را تا حدود زیادی مرتفع کند و کوتاهی پا را بطور کامل و یا تا حدود زیادی برطرف کند. این عمل جراحی همچنین میتواند لنگش بیمار را به نحو چشمگیری بهبود بخشد.

 

آیا عمل جراحی تعویض مفصل لگن میتواند محدودیت حرکتی یا کوتاهی پا را اصلاح کند

هدف اصلی از انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن از بین بردن درد بیمار است. البته در کنار آن دامنه حرکتی مفصل ران هم بهتر شده و کوتاهی اندام تحتانی هم تا اندازه ای اصلاح میشود. با این حال نباید عمل جراحی تعویض مفصل لگن را فقط به جهت تصحیح کوتاهی پا و یا تنها به جهت بهبود محدودیت حرکتی آن انجام داد.

 

 

آیا عمل جراحی تعویض مفصل لگن یک بار برای همیشه است

همانطور که مفصل طبیعی انسان عمر ابدی ندارد مفصل مصنوعی لگن هم همینطور است. این مفاصل مصنوعی ممکن است بعد از مدتی در داخل استخوان شل شوند. ممکن است دچار خوردگی شوند و یا ممکن است استخوان بدن در اطراف آنها خورده شود. اینکه این اتفاق چه مدت بعد از انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن میفتد در همه بیماران یکسان نیست.

در غالب افراد عمل شده، مفصل مصنوعی لگن تا آخر عمر وی کار کرده و عمل جراحی تعویض مفصل لگن فقط یک بار در تمام طول عمر وی انجام میشود. البته در بعضی بیماران ممکن است به عللی نیاز باشد تا مفصل مصنوعی یک بار دیگر و یا حتی بیش از یک بار تعویض گردد. مفاصل مصنوعی لگن در صورتیکه به درستی کارگذاشته شوند معمولا بیش از 25-20 سال عمر میکنند ولی این مدت میتواند بیشتر و یا گاهی کمتر از این هم بشود.

-