• تاریخ درج : ۲۲ خرداد ۱۳۹۶
• تعداد بازدید: 10442
• نویسنده : دکتر محسن مردانی کیوی

مفصل مچ پا یا تالوکرورال (Ankie Joint )

مفصل مچ پا، مفصل سینوویالی از نوع لولایی است و محور این مفصل به صورت عرضی قرار داشته و حرکات آن محدود به پلانتار فلکشن و دورسی فلکشن است. سطوح مفصلی درگیر در این مفصل شامل سطوح مفصلی قوزک خارجی، انتهای تحتانی تیبیا و قوزک داخلی هستند که بترتیب با سطح خارجی، سطح فوقانی و سطح داخلی تالوس مفصل می شوند.

استخوان های تارس توسط لیگامان های زیر به هم وصل می شوند:

1ـ کپسول مفصلی

2ـ دلتوئید

3ـ تالوفیبولار قدامی

4ـ تالوفیبولار خلفی

5ـ کالکانئو فیبولار

لیگامان خارجی مفصل قوزک به سه دسته تقسیم می گردد که دوتای آنها بین قوزک خارجی و کالکانئوس و یکی هم بین تالوس و فیبولار قرار می گیرند. لیگامان داخلی یا دلتوئید، لیگامانی مثلثی شکل و بسیار محکم است که از قوزک داخلی بر روی استخوان های ناویکولار، تالوس و کالکانئوس کشیده می شود.

شریان هایی که مفصل مچ را تغدیه می کنند عبارتند از:

ü      شاخه های قوزکی شریان های تیبیال قدامی و پرونئال و اعصاب از پرونئال عمقی و تیبیال جدا می شوند.

فلکسیون پشت پا (Dorsi Flexion )

نزدیک شدن پا به جلوی ساق در محدوده ای 35درجه را گویند که به طور عمده توسط عضله ی تیبیالیس قدامی صورت می گیرد لازم به ذکر است که در ایجاد این حرکت، عضلات پرونئوس ترتیوس، اکستنسور دراز انگشتان و اکستنسور دراز شست نیز  همکاری دارند.

فلکسیون کف پایی (Plantar Flexion )

در این نوع حرکت، پاشنه بالا آمده و انگشتان به طرف پایین در محدوده ی 55 درجه قرار می گیرند. این حرکت به طور عمده، نتیجه ی عمل عضلات گاستروکنمیوس و سولئوس و پلانتاریس است.

 

برگشتن (Inversion )

حرکتی است که در آن، کنار داخلی پا بالا رفته و کنار خارجی آن پایین می آید. به طوری که کف پا، به طرف داخل بر می گردد. این حرکت توسط عضلات تیبیالیس قدامی و خلفی و با همکاری عضلات اکستنسور و فلکسور دراز شست انجام می شود.

وارونگی (Eversion )

کنار خارجی پا بالا رفته و کنار داخلی آن پایین می آید و در نتیجه کف پا، به طرف خارج می چرخد. این حرکت می تواند در اثر عمل عضلات پرونئوس بلند و کوتاه حاصل شود.

 

رتیناکولوم های مچ پا

رتیناکولوم های مچ پا به سه گروه عمده تقسیم می شوند:

الف ) اکستنسور رتیناکولوم

این رتیناکولوم به دو ورقه ی فوقانی و تحتانی تقسیم می شود. ورقه ی فوقانی از قوزک خارجی به کنار داخلی تیبیا می رود و ورقه ی تحتانی از سطح فوقانی قسمت قدامی استخوان کالکانئوس به داخل می رود. از زیر ورقه ی فوقانی اکستنسور رتیناکولوم عناصر زیر عبور می کنند:

1ـ عروق تیبیال قدامی

2ـ عصب پرونئال عمقی و وترهای عضلات

3ـ اکستنسور هالوسیس لونگوس

4ـ اکستنسور دیژیتوروم لونگوس

5ـ پرونئوس ترتیوس

6ـ تیبیالیس قدامی.

ورقه ی تحتانی یک نوار عرضی شبیه Y است که به دو نوار فوقانی و تحتانی تقسیم می شود.

نوار تحتانی به طرف داخل و پایین پا رفته و در کنار داخلی، به پلانتار آپونوروزیس می چسبد. نوار فوقانی خود به دو لایه عمقی و سطحی تقسیم می گردد. لایه ی عمقی نوار فوقانی از زیر وترهای اکستنسور هالوسیس لونگوس و تیبیالیس  از روی عروق تیبیال قدامی و عصب پرونئال عمقی می گذرد. لایه ی سطحی نوار فوقانی از روی وتر اکستنسور هالوسیس لونگوس گذشته و به بالای لایه ی عمقی می چسبد.

 

ب )  فلکسور رتیناکولوم

در داخل مچ پا از قوزک داخلی پا تا سطح داخلی استخوان کالکانئوس کشیده شده است. عناصری که از زیر آن از داخل به خارج عبور می کنند:

1ـ وتر تیبیالیس خلفی

2ـ وتر فلکسور دیژیتوروم لونگوس

3ـ عروق تیبیال خلفی

4ـ عصب تیبیال

5ـ وتر فلکسور هالوسیس لونگوس.

ج ) پرونئال رتیناکولوم

به دو نوار لیفی فوقانی و تحتانی تقسیم بندی شده اند؛ به طوریکه هر دو وتر عضلات پرونئوس لونگوس و برویس را در خارج مچ پا نگاه می دارند. قسمت فوقانی این رتیناکولوم از کنار خلفی قوزک خارجی به کالکانئوس کشیده شده و قسمت تحتانی از کالکانئوس به بالا در امتداد اکستنسور رتیناکولوم قرار می گیرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-