- تاریخ درج : ۱۱ دی ۱۳۹۶
- تعداد بازدید: 20382
- نویسنده : تهیه و تدوین محدثه اشپری
-
دست و پای سرد
فرقی نمی‌کند هوا سرد باشد یا گرم، انگشت دست و پای بعضی از ما همیشه سرد است. نه تنها وقتی با انگشتمان دیگران را لمس می کنیم، آنها از سرما تنشان می‌لرزد بلکه این اندام‌های یخی برای خود ما نیز آزاردهنده و دردناک هستند چون مجبور هستیم جوراب و دستکش‌های پشمی بپوشیم و این اصلاً جالب نیست.
در اینجا به جای اینکه به پاسخ‌هایی بپردازیم که در حقیقت برای از سر باز کردن بازگو می‌شوند، مثل "دست‌هایم سرد است اما قلب گرمی دارم" یا ممکن است گردش خون من ضعیف باشد، قصد داریم به دلایل متداول آن و اینکه چه زمانی این موضوع نگران‌کننده خواهد بود، اشاره کنیم .
در حقیقت، گردش خون ضعیف دلیل سرد بودن انگشتان نیست. "وقتی گردش خون شما ضعیف است، پوستتان قرمز می‌شود-و نه سفید یا آبی. رگ‌های خونی کوچک در پا و دست سعی می‌کنند تا جاییکه می‌توانند خون را بکشند، در نتیجه کاملاً گشاد می‌شوند." به عبارت دیگر، رگ‌های شما تا آخرین حد باز می‌شوند تا بتوانند حداکثر مقدار خون را در خود جای دهند.
درجه تحمل سرما در افراد مختلف متفاوت است، کاملاً طبیعی است که وقتی برای اولین بار در معرض هوای سرد قرار بگیرید، انگشت دست و پای شما یخ بزند. این بخشی از فیزیولوژی بدن و شیوه‌ای برای تنظیم درجه حرارت بدن شما است: هیپوتالاموس، یا همان ترموستات مغز، درجه حرارت بدن شما را کنترل می‌کند. وقتی در معرض هوای سرد قرار می‌گیرید، بدن شما خون را از پوست به درونتان می‌کشد. وقتی خون و گرمای همراه با آن برای گرم کردن اندام‌های حیاتی بدن به حرکت می‌افتند، انگشتان دست و پا سرد می‌شوند.
به طور کلی ۷۵ درصد مردم، داراری نشانه هایی از این مشکل در بدن خود هستند. البته این مشکل در زنان زیر ۴۰ سال به دلایل نا معلومی شایع تر است. هر چند عده ای از دانشمندان دلیل آن را تاثیر هورمون های زنانه بر رگ های خونی می دانند. جالب است بدانید، این مسئله اگرچه در زنان زیر ۴۰ سال شایع تر است اما از شدت کمتری نسبت به روی دادن آن در مردان و زنان بالای ۴۰ سال برخوردار است .
در زنان بالای ۴۰ سال و مردان، عوامل موثر بر رگ های خونی از جمله سیگار کشیدن، داروهای ضد فشار خون و بیماری هایی از جمله، التهاب شبه رماتیسمی مفاصل، لوپوس و رسوب چربی در دیواره رگ ها بر شدت این مشکل می افزاید. همچنین در این سنین حرکات فرساینده با مچ دست، مثل کارهای یدی و کار با کامپیوتر امکان ابتلا به سردی دست را بیشتر می کند. در این نوع ابتلا، مشکلات در فصول سرد بیشتر بوده و ممکن است فقط یک انگشت، یک دست و یا یک پا را گرفتار کند. فراموش نکنید که نشانه های رینو در موارد بسیار شدید حتی می تواند به ایجاد زخم های پوستی و آسیب به بافت های دست و پا منجر شود .
اگر دست و پای شما سرد است و سایر علائم مانند ریزش مو یا تغییرات پوستی را نیز دارید، ممکن است یک مشکل جدی در گردش خون شما وجود داشته باشد. و اگر یک اندام خاص (مثلاً یک پا یا تعدادی از انگشتان دست شما) بیشتر از دیگر اندام‌ها سرد می‌شود، می‌تواند نشانۀ یک مشکل گردش خون جدی یا لخته خون باشد.
بیش از حد سرد بودن انگشتان دست و پا می‌تواند یکی از علائم بیماری رینود باشد، یک بیماری که موجب حساسیت شدید نسبت به سرما می‌شود .
وقتی افراد مبتلا به رینود در معرض آب و هوای سرد قرار می‌گیرند، رگ‌های خونی موجود در دست و پای آنها بسته می شود. در نتیجه، انگشتان دست و پا ابتدا به رنگ سفید و سپس آبی در می‌آیند. وقتی شما گرم می‌شوید، ممکن است در قسمت پوست خود احساس خارش یا سوزش کنید و پوستتان قرمز شود. این اتفاق بیشتر در انگشت دست و پا می‌افتد، اما ممکن است روی لب، گوش و بینی نیز اثر بگذارد .
معمولاً در صورت مشاهده تغییر رنگ، یا رنگ‌پریدگی یا بی حسی دست یا پا، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا بیماری رینود در شما آزمایش شود. در موارد نادر، ممکن است بیماری رینود شدید شود و مشکلات دیگری را همراه داشته باشد، اما در اکثر موارد، موجب ضعف بدن نمی‌شود .
علاوه بر بیماری رینود مشاغلی که شما را ملزم می‌کند به طور منظم با ابزارهای لرزشی (مانند دریل) کار کنید یا در طول روز حرکات تکراری را انجام دهید (مانند تایپ کردن)، می‌تواند به رگ‌های خونی شما آسیب بزند و در اثر آن شما احساس سرما یا بی‌حسی خواهید کرد .
به چه دلایل دیگری باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر متوجه شده اید که بدنتان بی‌حس است، ممکن است این امر نشان‌دهنده یک علت دیگر باشد؛ بنابراین باید هر چه سریعتر به یک متخصص پزشکی مراجعه کنید. چاندرا می‌گوید: "در بیشتر موارد بی‌حسی ریشه عصبی دارد. ممکن است به دلیل ابتلا به دیابت یا نوروپاتی محیطی باشد، بیماری که در اثر آن حساسیت اندام‌های شما نسبت به لمس کردن کاهش می‌یابد."
چرخاندن دست ها
در حالی که آرنج، مچ و انگشتان خود را صاف نگه داشته اید دست خود را از قسمت کتف، و در جهت عقربه های ساعت به مدت ۱ الی ۲ دقیقه به آرامی بچرخانید. این کار با استفاده از نیروی گریز از مرکز منجر به افزایش جریان خون به سمت انگشتان شما می شود .
نوشیدنی های گرم بخورید
منظور از نوشیدنی های گرم در واقع آب میوه های گرم است. فراموش نکنید که نوشیدنی های دارای کافئین با انقباض رگ ها، جریان خون را در آن کم می کند. الکل نیز اگر چه ممکن است در ابتدا موجب ایجاد گرمی شود اما در عمل با گشاد کردن بیش از حد رگ ها موجب از دست رفتن گرما و ایجاد لرز می شود .
مصرف ماهی و روغن ماهی
روغن ماهی با کاهش انقباض رگ های خونی، تامین کننده خون در انگشتان دست و پا است. در مطالعه ای ۵ نفر از ۱۱ نفر فرد مبتلا به سرد شدن دست و پا به مدت ۳ ماه روزانه ۱ کپسول روغن ماهی خوردند. بررسی پزشکان پس از سه ما نشان می داد که هر ۵ نفر به طور کامل بهبود یافته بودند. در نتیجه خوردن مکمل های روغن ماهی را البته با مشورت پزشک خود به شما پیشنهاد می کنیم. و البته از این پیشنهاد بهتر، جای دادن ماهی در وعده غذایی روزانه است.
ورزش دادن سرخرگ ها
ورزش موثری برای آموزش سرخ رگ ها جهت انتقال خون بیشتر وجود دارد. این ورزش جهت کاهش سرد شدن دست و پا به شما کمک خواهد کرد. برای انجام این ورزش، در اتاقی با دمای متوسط دستهایتان را به مدت ۵ دقیقه در آب داغ بگذارید سپس حوله ای به دور دست ها پیچیده و به اتاقی با دمای پایین (می توانید به فضای آزاد هم بروید) رفته حوله را باز کنید و دستهایتان را به مدت ۱۰ دقیقه دیگر در ظرف آب داغ بگذارید. سپس دوباره به اتاق قبلی برگشته و دوباره این عمل را تکرار کنید. این روند را ۳ الی ۶ بار در روز انجام دهید به طوری که تعداد دفعات گذاشتن دست در آب داغ به حدود ۵۰ بار برسد. تحقیقات نشان داده است که این کار متوسط دمای دست ها را ۷ درجه بالاتر از محیط نگه می دارد و تاثیر این ورزش تا حدود ۲ سال باقی می ماند.
بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید دوری از محرک‌هایی از قبیل سرما و حرکات تکراری یا لرزش است. اگر مجبور هستید در هوای سرد بیرون بروید، حتماً خودتان را بپوشانید و سعی کنید پوست شما به طور مستقیم در معرض هوای سرد قرار نگیرد. (بهترین راه استفاده از دستکش‌های گرم است- اگر عادت دارید دست خود را در جیب بگذارید، به خاطر داشته باشید که در این صورت راه رفتن روی سطح یخی می‌تواند باعث جراحت شدید شما شود!) همچنین از تغییرات ناگهانی دمای بدن، مانند پریدن در دریاچه سرد در یک روز گرم تابستانی، بپرهیزید .
در شرایطی که اجتناب از محرک‌ها امکان پذیر نیست، راه‌حل‌های دیگری وجود دارد. ممکن است عصب‌هایی که باعث منقبض شدن رگ های خونی در انگشتان پا و دست شما می‌شوند، قطع شوند تا از واکنش طبیعی بدن نسبت به سرما جلوگیری شود. اما این امر بسیار نادر است. فقط کافی است ما دستکش و جوراب‌های کرک‌دار خود را بپوشیم.
-