• تاریخ درج : ۵ مهر ۱۳۹۹
• تعداد بازدید: 2064
• نویسنده : پریسا محسنی ماسوله

ورم زانو: درمان و علت

ورم زانو عارضه ای شایع است که به دلیل جمع شدن  مایع در مفصل زانو یا اطراف آن ایجاد می شود. این مشکل معمولاَ ‹آب آوردن زانو› یا ‹ پلورال مفصل زانو› نامیده می شود. ورم زانو می تواند به طور ناگهانی یا تدریجی ایجاد شود و ممکن است حرکت پا را محدود کرده و راه رفتن را دشوار کند.

ورم زانو عمدتا پس از آسیب دیدگی زانو ایجاد می شود، اما گاها دلیل مشخصی ندارد و در نتیجه مشکل مداوم زانو بوجود می آید .

علت ها و دلایل

زانو دارای یک کپسول مفصلی است که همانند کیسه ای عمل می کند که کل مفصل را در بر گرفته و  این کپسول شامل مایع سینوویالی است که مفصل را تغذیه کرده و باعث روان شدن حرکت آن می شود، بنابراین مفصل زانو می تواند به آرامی حرکت کند . کپسول مفصل زانو همانند ظرفی عمل می کند که مایع را درون مفصل زانو نگه می دارد. ورم زانو معمولا زمانی بوجود می آید که مقدار زیادی از این مایع در کپسول ایجاد شود.

موارد زیر نیز می توانند به ورم زانو منجر شوند :

الف) خونریزی در مفصل زانو: که با نام همارتروز شناخته می شود. این عارضه معمولا به دنبال آسیب دیدگی ایجاد می شود و موجب ورم زانو می شود .

ب) تجمع مایع سینوویال: که با نام ‹آب آوردن زانو› یا ‹ پلورال مفصل زانو› شناخته می شود. این نوع ورم زانو به طور تدریجی ایجاد می شود و بسته به مقدار آن می تواند هر از چند گاهی بهبود یابد و دوباره ایجاد شود .

ورم زانو معمولاَ به صورت یکی از چهار شکل زیر ایجاد می شود :

1-ورم سریع: کبلافاصله پس از آسیب دیدگی .

2-ورم با وقفه: ساعت ها پس از آسیب دیدگی .

3-ورم تدریجی: بدون وجود اسیب دیدگی و اغلب در حال نوسان .

4-ورم سریع: کاملاَ ناگهانی و بدون وجود هیچ نوع اسیب دیدگی .

ورم سریع پس از آسیب دیدگی

ورم سریع زانو که بلافاصله دقایقی پس از آسیب دیدگی ایجاد می شود، معمولا به دلیل همارتروز بوده .

اتفاقی که می افتد آن است که ساختاری در زانو آسیب می بیند و شروع به خونریزی می کند و باعث فشار آمدن به مفصل می شود. در این حالت  زانو احساس تنش و درد شدیدی خواهد داشت و دچار کبودی می شود.

 ورم زانو ناشی از همارتروز، سه دلیل اصلی دارد که عبارتند از :

پارگی رباط: زمانیکه یک رباط قطع می شود (کاملاَ پاره می شود). این شایع ترین علت است و معمولا شامل پارگیرباط قدامی می شود .

پارگی منیسک : لبه بیرونی پوشش غضروفی زانو پاره شود

شکستگی استخوان: وقتی یکی از استخوان های زانو میشکند

ورم با تأخیر زانو پس از آسیب دیدگی

اگر ورم زانو چند ساعت یا چند روز پس از آسیب دیدگی ایجاد شود، احتمال اینکه به دلیل افزایش مایع سینوویالی در مفصل ، پلورال زانو، باشد بسیار بالاست . زمانی این اتفاق می افتد که چیزی درون زانو آسیب دیده باشد و این آسیب دیدگی باعث اذیت شدن زانو و در نهایت افزایش مایع سینوویالی می شود. میزان ورم زانو متغیر است و زانو معمولاَ احساس تنش نمی کند .

پارگی منیسک (غضروف زانو) اغلب چند روز پس از آسیب دیدگی اولیه زانو، منجر به ورم زانو می شود .

شایع ترین علل ورم مفصل زانو عبارتند از :

پارگی منیسک : پارگی لبه بیرونی پوشش غضروفی زانو (بخش داخلی منیسک دارای جریان خون ضعیفی است بنابراین در زمان اسیب دیدگی خیلی دچار خونریزی نمی شود.)

پیچ خوردگی زانو: زمانیکه رباط بیش از حد کش بیاید به تعداد کمی از بافت ها آسیب می رساندن، اما خود سالم باقی می ماند .

ورم تدریجی بدون وجود آسیب دیدگی

ورم زانو که به طور تدریجی اتفاق می افتد بیش از اینکه نشانه وجود آسیب دیدگی باشد، معمولاَ نشانه وجود بیماری زمینه ای زانو است. میزان مایع زانو کم و زیاد می شود و مقدار آن متغیر است. معمولا فقط مقدار خفیف تا متوسطی از تورم ایجاد می شود .

آرتروز شایع ترین دلیل ورم تدریجی زانو است ، و اغلب به آن ‹آب آوردن زانو› می گویند .

ورم سریع زانو بدون وجود آسیب دیدگی

شایع ترین علل این نوع عارضه عبارتند از :

عفونت: عفونت ها در مایع تولید شده در مفصل ایجاد می شود و به ورم زانو منجر می شود. این نوع عفونت ها معمولا پس از جراحی یا بریدگی های عمیق ایجاد می شوند، اما گاهی عفونتی که در بدن وجود دارد به مفصل شما سرایت می کند. برای بدن دشوار است که با عفونت مفصل مبارزه کند، بنابراین گاهی به جراحی نیاز است .

نقرص:سطح بالای اسید اوریک (که به عنوان بخشی از فرایند گوارش تولید می شود) باعث ایجاد بلورهایی تیز و سوزنی شکل در مفاصل می شود که به التهاب و آب آوردن زانو منتهی می شود. این مشکل معمولاَ با رژیم غذایی مناسب و دارو درمان می شود .

دیگر دلایل ورم زانو

معمولا ورم زانو در داخل مفصل زانو باقی می ماند زیرا کپسول مفصل همانند یک مانع عمل کرده و مانع خروج مایع درون مفصل می شود. با این وجود، ورم زانو میتواند در خارج از کپسول مفصلی نیز رخ دهد که در این صورت به آن تورم خارج مفصلی گویند. موارد زیر از شایع ترین انواع تورم خارج مفصلی هستند :

آماس کیسه های مفصلی: بورس کیسه های کوچک پر از مایعی هستند که به منظور کاهش اصطکاک زانو بین استخوان ها و بافت های نرم قرار گرفته اند. اگر دچار اصطکاک بیش از حد شوند، متورم خواهند شد. در این صورت به جای تورم کل زانو، کیسه های تورمی ایجاد خواهد شد. تورم در جلوی کپسول زانو معمولا به دلیل آماس کیسه های مفصلی جلوی کشککایجاد می شود .

هماتوم: ترومای بلانت دربافت های نرم اطراف زانو می تواند باعث خونریزی شود. خون در اطراف عضلات جمع می شود و توده سفتی را ایجاد می کند .

علل نادر تورم زانو

دررفتگی کشکک زانو: کشکک معمولا در شیاری در مقابل زانو به شکل لغزنده قرار دارد، اما یک مصدومیت قوی می تواند آن را خارج کرده و به پهلوها براند و در نتیجه زانو متورم شود .

زانوی دونده: سوزش تاندون پاتلا می تواند به تورم خفیف جلوی زانو منجرشود .

تومور: تومورهای مختلفی وجود دارند که میتوانند علت ورم زانو باشند .

ترومبوز ورید عمقی (DVT): لخته خون دریکی از وریدهای عمقی است که عمدتا در پا ایجاد می شود. آنها معمولا دردناک، سوزان و قرمز بوده و اکثرا پس از استراحت طولانی در بستر، جراحی یا سفر هوایی اتفاق می افتند. ترومبوز ورید عمقی به درمان فوری نیاز دارد، بنابراین اگر شک کردید که ممکن است به این عارضه دچار باشید سریعاَ به پزشک خود مراجعه کنید .

همارتروز خود به خودی: خونریزی ناگهانی درون مفصلی درکسی که با مشکل لخته شدن خون مواجه است یا از رقیق کننده های خونی نظیر وارفارین استفاده می کند، دیده می شود .

راه ها و روش های درمان

درمان ورم زانو به علت تورم بستگی دارد، اما شایع تری روش های کاهش تورم زانو عبارتند از :

1یخ: برای کند کردن سرعت جریان خون و بنابراین کاهش تورم و درد مورد استفاده قرار می گیرد .

2فشرده سازی: میتوان از بانداژهای لوله ای و زانو بندها برای فشرده کردن زانو استفاده کرد. این کار به کاهش تورم کمک می کند .

3دارو: ممکن است برای کاهش تورم زانو، داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب نظیر ایبوپروفن تجویز شوند .

4آسپیراسیون: می توان آب زانو را با سوزن تخلیه کرد، البته این کار توسط پزشک انجام می شود. اما گاهی زانو دوباره آب می آورد .

5تزریق کورتیزون: کورتیزون یک هورمون استروئیدی است که سیستم ایمنی بدن را سرکوب میکند و باعث کاهش التهاب و دردمی شود .

 6بالا نگه داشتن: بالا نگه داشتن زانو تاسطح قلب می تواند به درمان ورم زانو کمک کند، زیرا نیروی گرانش باعث جذب مایع داخل

 زانو می شود .

استراحت: کاهش سطح فعالیت به برداشتن فشار مضاعف از زانو کمک میکند، در این صورت ورم زانو کاهش می یابد؛ در غیر این صورت زانو همواره اذیت خواهد شد